Είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου να μην ξαναγράψω γι’ αυτό το
θέμα γιατί μάλλον επαναλαμβάνομαι… Μιλάω για το βιοτεχνικό πάρκο (ΒΙΟ.ΠΑ) ή
εναλλακτικά για το αγροτικό τεχνολογικό πάρκο, πείτε το όπως θέλετε. Εννοώ ένα
οργανωμένο χώρο παραγωγής. Δυστυχώς η επικαιρότητα σε ωθεί κάποιες φορές να
γράφεις για το ίδιο θέμα ξανά και ξανά. Ωστόσο αυτή τη φορά θα εισάγω στη
συζήτηση και κάποιους αριθμούς. Ας περιγράψουμε όμως πρώτα το γενικό πλαίσιο.
Εισαγωγή
Μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2015 διοργανώθηκαν από τη
δημοτική αρχή τρία μεγάλα πανηγύρια για τα δεδομένα της Άρτας: η γενική έκθεση
παράλληλα με την εμποροπανήγυρη, η γιορτή πορτοκαλιού και το λεγόμενο
«Παραμυθένιο χωριό» τις μέρες των χριστουγέννων. Όλες αυτές οι εκδηλώσεις
εορταστικού χαρακτήρα είναι θεμιτό να γίνονται ιδιαίτερα όταν περιλαμβάνουν ένα
εκπαιδευτικό σκέλος. Καλύτερα να κινείται κάτι στην πόλη παρά η απόλυτη
αδράνεια. Ωστόσο εγείρεται το ερώτημα στο κατά πόσο βοηθούν να λυθούν ορισμένα
από τα πραγματικά προβλήματα που μαστίζουν την περιοχή όπως για παράδειγμα η
ανεργία.
Μια σύντομη ανάλυση
Οι γνώσεις μου στα οικονομικά είναι στοιχειώδεις αλλά
επαρκείς για να παρατηρήσω ορισμένους δείκτες που αφορούν την Ήπειρο, δηλαδή
την εξέλιξη της ανεργίας από το 2008 και ένθεν και την εξέλιξη του κατά κεφαλήν
τοπικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) για την ίδια χρονική περίοδο.
Στο γράφημα 1 είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε πως οι τρεις
περιφερειακές ενότητες της Ηπείρου (Άρτα, Γιάννενα, Πρέβαζα) κινούνταν περίπου
στα ίδια ποσοστά ανεργίας (10%-15%) από το 2008 έως το 2010 αλλά από το 2011 παρατηρείται
μια έντονη αύξηση της ανεργίας στις ενότητες Άρτας και Ιωαννίνων που ειδικά
στην περίπτωση της Άρτας φτάνει να αγγίζει το 35%. Τα στοιχεία αυτά από μόνα
τους δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για ασφαλή ερμηνεία των καταγραφόμενων τάσεων
που φαίνονται στο γράφημα 1 ενδεχομένως όμως να είναι εύστοχη η εικασία πως
στην ενότητα της Πρέβεζας ο τουρισμός βοηθάει να συγκρατηθεί σε χαμηλοτερα
επίπεδα σε σχέση με την Άρτα και τα Γιάννενα.
Γράφημα 1: Μεταβολή
της ανεργίας κατά νομό. Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ
Τα χαμηλότερα επίπεδα ανεργίας
στην περιφερειακή ενότητα της Πρέβεζας συνάδουν με την συγκράτηση της πτώσης
του κατά κεφαλήν τοπικού ΑΕΠ την εξεταζόμενη χρονική περίοδο (2008-2013). Με
άλλα λόγια το υψηλότερο ποσοστό απασχόλησης συνέβαλε στην μικρότερη μείωση του τοπικού
ΑΕΠ. Αξιοσημείωτη είναι η θεαματική πτώση του τοπικού ΑΕΠ στα Γιάννενα καθώς
από περίπου 15000€ το 2008 έπεσε στα 12000€ το 2013. Παρόλα αυτά το μέχρι το
2013 συνέχιζε να κυμαίνεται υψηλότερα επίπεδα από αυτά της Άρτας (γράφημα 2).
Γράφημα 2: Κατά
κεφαλή ακαθάριστο εγχώριο προϊόν κατά
νομό (σε ευρώ, σε τρέχουσες τιμές. Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ
Το ερώτημα λοιπόν που εύκολα
ανακύπτει είναι πως θα μπορούσε να αναστραφεί αυτή η αρνητική κατάσταση, ιδίως
για περιοχή της Άρτας. Το Βιοτεχνικό πάρκο θα μπορούσε να είναι μια σοβαρή
προσπάθεια για να δημιουργηθούν κάποιες επιχειρήσεις και να απασχοληθεί
μακροπρόθεσμα ένας ικανοποιητικός
αριθμός ατόμων. Παρεμπιπτόντως είναι πρακτική που έχουν ακολουθήσει οι
υπόλοιπες περιφερειακές ενότητες της Ηπείρου και εντούτοις φαντάζει τόσο
δύσκολη να υλοποιηθεί στην Άρτα. Ίσως τελικά να μην είναι τυχαίο που η Άρτα
είναι η περιοχή με την μεγαλύτερη ανεργία και το χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ
στην Ήπειρο.
Ασφαλώς το ΒΙΟ.ΠΑ δεν μπορεί
να αποτελέσει μαγική λύση για την ανάπτυξη. Αξίζει να εξετάσουμε ορισμένους
περιορισμούς.
Περιορισμοί
Τα βιοτεχνικά πάρκα δεν έχουν
μείνει ανεπηρέαστα από την κρίση καθώς πολλές επιχειρήσεις ιδίως μετά τα capital controls και
τις αυξήσεις της φορολογίας είτε έκλεισαν ή μετανάστευσαν. Αυτή είναι μια
πραγματικότητα που αποτυπώνει γλαφυρά ο Άρκάς (Εικόνα 1). Συνεπώς η ύπαρξη τους
δηλαδή δεν σημαίνει απαραίτητα ανάπτυξη αλλά μπορεί κάλλιστα να την επιταχύνει.
Από την άλλη, η κατασκευή τους δεν έχει νόημα αν δεν έχει γίνει πρώτα η
συζήτηση για τι ανάπτυξη θέλουμε. Στην Κίνα όπου τις προηγούμενες 3 δεκαετίες ο
ρυθμός ανάπτυξης ήταν διψήφιος, βιώνουν πλέον μέρες όπου η έξοδος από το σπίτι
είναι απαγορευτική λόγω του αυξημένου επίπεδου αέριων ρύπων. Είναι αυτή η ανάπτυξη
που θέλουμε και για την περιοχή μας;
Εικόνα
1. Πηγή http://www.lifo.gr/now/media/78665
Kι
ένα σχόλιο-επίλογος
Όλα αυτά που περιέγραψα είναι
περίπου γνωστά σε όλους. Μάλιστα και ο δήμαρχος Χρ. Τσιρογιάννης έχει το
πρόβλημα της απουσίας και έχει αναγνωρίσει την ανάγκη για δημιουργία ΒΙΟ.ΠΑ στο
«Επιχειρησιακό Προγράμματα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του Δήμου Αρταίων 2014-2019»
το οποίο είχε τεθεί σε διαβούλευση (σελ. 53). Ωστόσο δεδομένου ότι δεν έχει
εκφραστεί δημόσια επί του θέματος, ούτε έχει πάρει σχετική πρωτοβουλία μάλλον φαίνεται πως το ΒΙΟ.ΠΑ αποτελεί μια
αφηρημένη έννοια τον δήμαρχο. Ας τον αφήσουμε λοιπόν να διοργανώνει τις γιορτές
του αφού αυτό ξέρει να το κάνει καλά. Ίσως πιστεύει πως απαντούν σε κάποιο
ουσιαστικό πρόβλημα της περιοχής. Ας τον προτρέψουμε να ρίξει και μια ζεϊμπεκιά
στις γιορτές αυτές. Κι αν δεν ξέρει, δεν πειράζει. Θα τον μάθει η τεράστια
πολιτικός της Άρτας κα Γεροβασίλη αφού πρώτα του αφιερώσει τους στίχους από το
γνωστό λαϊκό άσμα: «Δε με νοιάζει, μη σε νοιάζει οι δρόμοι που τραβάνε. Κι ο
δικός μου, κι ο δικός σου στο πουθενά μας πάνε».
