Γράμμα από τη Σουηδία: Περιπέτειες στο δημόσιο

 

Έτσι όπως είναι δομημένο το σύστημα στη Σουηδία αργά ή γρήγορα θα χρειαστεί να πάρεις το λεγόμενο προσωπικό αριθμό ο οποίος είναι κάτι σαν ΑΦΜ, ΑΜΚΑ και αριθμός ταυτότητας μαζί. Για να πάρεις αυτό τον αριθμό χρειάζεται να πας στην εφορία κι εκεί είναι ίσως η πρώτη φορά που αντιμετωπίζεις το σουηδικό κράτος. Λοιπόν η εφορία στην Ουψάλα έχει μοντέρνα και εργονομικά έπιπλα, υπολογιστές όπου μπορείς να κάνεις διάφορες εργασίες και είναι γενικά ένα ευχάριστο περιβάλλον (μέχρι και παιδικά βιβλία για τα παιδιά που συνοδεύονται από τους γονείς τους διαθέτει). Βέβαια αυτό που μετράει περισσότερο για ένα νεοαφιχθέντα είναι πως όλοι οι υπάλληλοι είναι σε θέση να μιλήσουν καλά αγγλικά, γεγονός που διευκολύνει πολύ στην εξυπηρέτηση. Ασφαλώς όλα αυτά δεν σημαίνουν πως τα πάντα δουλεύουν ρολόι. Αν τα χαρτιά που καταθέτεις είναι εντάξει το αίτημά σου θα διεκπεραιωθεί πολύ γρήγορα. Αν πάλι χρειάζονται περαιτέρω εξέταση η σουηδική γραφειοκρατία μπορεί να σε παιδέψει για αρκετούς μήνες... Παρόλα αυτά στο τέλος της μέρας σου μένει η εντύπωση πως το σύστημα λειτουργεί καλά. Πώς όλα αυτά όμως αντιπαραβάλλονται με το ελληνικό δημόσιο;

Δε θα σχολιάσω με το πως λειτουργεί η εφορία στην Ελλάδα γιατί δεν είχα αρκετές συναλλαγές μαζί της. Ωστόσο πριν από λίγα χρόνια χρειάστηκε να αντιγράψω ένα σχέδιο για συγγενικό μου πρόσωπο κι έτσι βρέθηκα στο αρχείο της Πολεοδομίας του δήμου Αρταίων. Εκεί την πρώτη μέρα στάθηκε αδύνατο να εξυπηρετηθώ γιατί ο αρμόδιος υπάλληλος “είχε πεταχτεί έξω για μια δουλειά” κι έπρεπε να επιστρέψω την επόμενη μέρα για να παραλάβω το σχέδιο. Σε συζητήσεις που είχα με φίλους μηχανικούς ανακάλυψα πως παρομοίως κι αυτοί έπρεπε να χάσουν δεκάδες εργατοώρες το χρόνο παρακαλώντας για την ανάκτηση σχεδίων που θα μπορούσαν να είναι αναρτημένα στο διαδίκτυο. Πράγματι είναι απαράδεκτο, την εποχή που με μερικά κλικ μπορείς να μάθεις νέα από οποιαδήποτε γωνιά του κόσμου, το γεγονός ότι συνεχίζουμε να είμαστε προσκολλημένοι σε πρακτικές της Ελλάδας που πτώχευσε. Απορώ: είναι τόσο δύσκολη η ψηφιοποίηση του αρχείου της Πολεοδομίας του δήμου Αρταίων;

Κλείνοντας θα ήθελα να κάνω μια πρόταση. Τη στιγμή που ψάχνουν για πετρέλαια στην Ήπειρο, στην Άρτα έχουμε ένα χρυσορυχείο που λέγεται ΤΕΙ Ηπείρου και κάνουμε πως δεν το βλέπουμε. Προτείνω λοιπόν όσα δεδομένα προκύπτουν από τη λειτουργία του δήμου Αρταίων και δεν είναι ευαίσθητα να αναρτώνται στο διαδίκτυο και οι φοιτητές του σχολής τεχνολογικών εφαρμογών να ενθαρρύνονται να εκπονήσουν την πτυχιακή τους εργασία πάνω σε αυτά. Μάλιστα θα μπορούσε να θεσπιστεί ένα συμβολικό έπαθλο για τον φοιτητή που παρουσιάζει την πιο πρωτότυπη εργασία. Ο πλούτος που μπορεί να παραχθεί από μια τέτοια συνεργασία δύσκολα μπορεί να αποτιμηθεί! Αναμφίβολα ο δήμος πρέπει να περάσει γρήγορα στην ψηφιακή εποχή αναβαθμίζοντας τις υπηρεσίες που προσφέρει στους πολίτες κι η δημοτική Αρχή δεν έχει καμία δικαιολογία για να χρονοτριβεί.

Οι ΑΠΕ στο πυρ το εξώτερον!

Αφορμή για αυτό το άρθρο στάθηκαν κάποιες αντιδράσεις εναντίον κατασκευής αιολικού πάρκου στα όρια του δήμου Καραϊσκάκη. Είναι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) βλαβερές και πρέπει να τις αποστρεφόμαστε; Ή είναι ωφέλιμες και οφείλουμε να τις προωθούμε; Αυτά τα ερωτήματα θα επιχειρήσω να θίξω ακροθιγώς, με την ελπίδα πως θα προάγω τη δημόσια συζήτηση. Έτσι λοιπόν στη συνέχεια θα τεθούν αυτά τα ερωτήματα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, ακολούθως θα αντιπαραβάλλουμε την κατάσταση στο δήμο Καραϊσκάκη και στην κοινότητα Ανάβρας Μαγνησίας και τέλος θα δοθούν κάποια σχόλια για περαιτέρω προβληματισμό.

Το γενικό πλαίσιο-πρόβλημα

Η οικονομία μας όπως έχει δομηθεί τον τελευταίο αιώνα, έχει βασιστεί αποκλειστικά στα ορυκτά καύσιμα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τις μεταφορές και την κατασκευή πληθώρας προϊόντων. Η αλόγιστη χρήση των ορυκτών καυσίμων έχει οδηγήσει σε διαρκώς εντεινόμενα περιβαλλοντικά φαινόμενα όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου τις συνέπειες των οποίων τις βιώνουμε ήδη. Παράλληλα δεν πρέπει να υποβαθμίζουμε τα κοινωνικά φαινόμενα τα οποία προκύπτουν ως απόρροια της καταστροφής του περιβάλλοντος. Η αλλαγή του κλίματος σε φτωχές ασιατικές χώρες προβλέπεται πως θα αυξήσει το μεταναστευτικό κύμα προς εύκρατες χώρες όπως αυτές της Ευρώπης, πύλη της οποίας είναι η Ελλάδα. Επίσης συχνά πυκνά γινόμαστε μάρτυρες της πολιτικής αστάθειας και πολέμων που προκαλεί ο ανταγωνισμός για τη νομή αγαθών σαν το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο (βλέπε Ουκρανία, Ιράκ). Φανταστείτε πως θα ενταθούν όλες αυτές οι δυσάρεστες καταστάσεις αν στο προσεχές μέλλον όλοι οι ενεργειακά αποκλεισμένοι Κινέζοι, Ινδοί και Αφρικανοί απαιτήσουν να καταναλώνουν ενέργεια όπως εμείς οι Ευρωπαίοι ή οι Αμερικάνοι!

Απάντηση στο πρόβλημα της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα τουλάχιστον ως προς το κομμάτι της ηλεκτροπαραγωγής θα μπορούσαν να δώσουν οι ΑΠΕ καθώς κάποιες από αυτές (ηλιακή, αιολική) δεν επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα με διοξείδιο του άνθρακα (CO2) ενώ άλλες (βιομάζα) το εισάγουν σε μια λογική ανακύκλωσης. Ποια είναι όμως η αντιμετώπισή τους στα ορεινά της Άρτας;

Η κατάσταση στο δήμο Καραϊσκάκη.

Ενδιαφέρον έχει η συνέντευξη του δήμαρχου κ. Μίγδου στην Βίκη Καινούργιου, στην ραδιοφωνική εκπομπή “Είναι Γεγονός”, που φιλοξενείται στον τοπικό σταθμό Orange fm. Ο λόγος γίνεται για ένα αιολικό πάρκο που θα αποτελείται από 12 ανεμογεννήτριες και θα πρόκειται να εγκατασταθεί στα όρια του δήμου. Ο δήμαρχος αφού ενημέρωσε πως η εν λόγω επένδυση έχει λάβει όλες τις προβλεπόμενες άδειες και θετικές γνωμοδοτήσεις από τους εμπλεκόμενους φορείς (δασαρχείο, Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, προηγούμενο δημοτικό συμβούλιο, μητρόπολη Άρτας) αποφάνθηκε πως το αιολικό πάρκο θα οδηγήσει σε υποβάθμιση του φυσικού πλούτου. Μάλιστα απέρριψε κατηγορηματικά όλα τα αντισταθμιστικά ωφέλη τόσο χρηματικά όσο και υποδομές (διάνοιξη δρόμων, υπογειοποίηση καλωδίων). Ουσιαστικά καταφέρθηκε εναντίον της επένδυσης εκτός αν οι “συνταξιούχοι που στηρίζουν το δήμο” και οι υπόλοιποι δημότες δώσουν διαφορετική γνώμη.  Για να δούμε όμως τι συμβαίνει σε μια άλλη ορεινή περιοχή της Ελλάδας στην Ανάβρα της Μαγνησίας.

Ένα πρότυπο ορεινό χωριό   

Η Ανάβρα έχει γίνει ευρύτερα γνωστή για το έργο του πρώην δημάρχου Δ. Τσουκαλά. Ο κ. Τσουκαλάς όπως έχει αναφέρει σε διάφορες συνεντεύξεις όταν επέστρεψε στο χωριό του μετά από χρόνια απουσίας είχε να αντιμετωπίσει μια κατάσταση όπου τα ζώα των κτηνοτρόφων ήταν μέσα στο χωριό και η ασφαλτόστρωση σχεδόν ανύπαρκτη. Αφού εξασφάλισε τη συγκατάθεση των κατοίκων κατασκεύασε τρία κτηνοτροφικά πάρκα και σφαγείο και παράλληλα οριοθέτησε κοντά στο χωριό αιολικό πάρκο με είκοσι ανεμογεννήτριες το οποίο εξασφαλίζει έσοδα της τάξης 100.000€ για την πρώην κοινότητα Ανάβρας. Αποτέλεσμα αυτής της δράσης είναι σήμερα ο μέσος όρος ηλικίας να είναι 40 έτη, ο πληθυσμός να έχει διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία. Αξίζει να σημειωθεί πως το ελάχιστο ετήσιο εισόδημα των κτηνοτρόφων του χωριού υπολογίζεται στα 30.000€.

Σχόλια

Είναι εμφανές από τη σύγκριση των δύο περιπτώσεων πως δύο διαφορετικές προσεγγίσεις-πολιτικές μπορούν να οδηγήσουν στην ακμή ορεινών πληθυσμών ή να καθηλώσουν στη μιζέρια. Ασφαλώς δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο ο κ. Μίγδος να προσπαθεί μέσα από τις αντιρρήσεις του να εξασφαλίσει ευνοϊκότερους όρους για το δήμου του. Ωστόσο και πάλι πρόκειται για μια στείρα πολιτική. Το ελληνικό κράτος πρέπει να αποχτήσει μια συνέχεια και να μην διακόπτει συνεχώς ώριμες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Αυτό σημαίνει τα καινούρια δημοτικά συμβούλια να μπορούν να σέβονται τις αποφάσεις των προηγούμενων. Επίσης σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξετάζουν επισταμένα τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνοδεύουν κάθε επένδυση έτσι ώστε να διασφαλίζεται ουσιαστικά πως αυτή θα έχει τις ελάχιστες δυνατές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Κι επιτέλους αφού οι ΑΠΕ είναι “κακές” και πρέπει να τις στείλουμε στο πυρ το εξώτερον, να μας καταθέσουν οι κύριοι Μίγδοι ανά την επικράτεια ένα λεπτομερές σχέδιο για το πως οραματίζονται την ανάπτυξη. Οι Δανοί επένδυσαν στην αιολική ενέργεια και σήμερα διαθέτουν μια πρωτοπόρο παγκοσμίως εταιρία κατασκευής ανεμογεννητριών. Εδώ στην Ελλάδα τι πρέπει να κάνουμε; Να ξανα-ανακαλύψουμε τον τροχό; Ας μας πουν τη γνώμη τους γιατί τους πολιτικούς που πετούν ένα πυροτέχνημα για να μας θυμίσουν πως υπάρχουν, τους έχουμε βαρεθεί!  

 

Γράμμα από τη Σουηδία: Συγγνώμη Αλεξάνδρα!

Εξαιρετικοί αναγνώστες αυτή τη φορά σας γράφω για να σας διηγηθώ ένα περιστατικό που μου συνέβη στο πανεπιστήμιο, εδώ στην Ουψάλα. Η Αλεξάνδρα ήταν μια συμφοιτήτριά μου στο Χημικό Ιωαννίνων της οποίας είχα χάσει τα ίχνη μετά την αποφοίτηση μου. Μιλώντας με κάποιους άλλους συμφοιτητές εξ Ιωαννίνων πληροφορήθηκα πως έχει γίνει δεκτή για διδακτορικό στο πανεπιστήμιο της Ουψάλα και αργότερα ανακάλυψα πως κάνει μάθημα καθώς αυτό περιλαμβάνεται στα καθήκοντα των υποψήφιων διδακτόρων. Λοιπόν εντόπισα που κάνει μάθημα και είπα να την παρακολουθήσω και να να πω ένα “γεια”. Στο σημείο αυτό θέλω να παραθέσω ένα σημαντικό στοιχείο για τη συνέχεια: η Αλεξάνδρα γεννήθηκε στην Αλβανία αλλά μεγάλωσε και τέλειωσε τουλάχιστον δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα. Μετά το πέρας του μαθήματος πιάσαμε συζήτηση και κάποτε η κουβέντα ήρθε για το τι θα κάνουμε μετά τις σπουδές. Στη εκφορά του λόγου μου πως δεν αποκλείω να γυρίσω στην Ελλάδα, μου απάντησε μεταξύ άλλων πως θεωρεί την Ελλάδα πατρίδα της αλλά ταυτόχρονα “είμαι ξένη στην Ελλάδα”. Ντράπηκα.

Ντράπηκα γιατί σαν την Αλεξάνδρα υπάρχουν χιλιάδες άλλα παιδιά αλλοδαπών τα οποία μεγαλώνουν στη χώρα μας, πηγαίνουν κανονικά στο ελληνικό σχολείο, συμμετέχουν σε ενεργά στην ελληνική κοινωνία και παρόλα αυτά θεωρούνται ξένοι. Αλεξάνδρα συγγνώμη! Συγγνώμη γιατί αφήσαμε στο δημόσιο διάλογο να επικρατήσει η αντίληψη των αρχαιόπληκτων της Μαύρης Νύχτας και άλλων ότι η ελληνικότητα είναι κάτι που μεταδίδεται μέσω DNA. Αγνοούν εσκεμμένα ή μη αυτοί οι κύριοι πως ο αρχαίος φιλόσοφος Ισοκράτης υποστήριζε πως Έλληνας είναι όποιος έχει την ελληνική παιδεία. Εμείς βέβαια που σπουδάσαμε χημεία γνωρίζουμε πως η καταγωγή του καθενός ουδόλως σχετίζεται με τα γονίδια. Αλλά ποιος δίνει σημασία στην επιστήμη και στα διδάγματα των αρχαίων φιλοσόφων; Οι λαϊκίστικες αντιλήψεις είναι εξαιρετικά εύπεπτες για τα μυαλά που επιζητούν την πόρωση και απεχθάνονται την κριτική σκέψη. Αυτή ακριβώς η απαξίωση της κριτικής σκέψης και των ανθρωπιστικών αξιών μέσα στο εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι και η πηγή της ευρύτερης πολιτιστικής χρεωκοπίας που βιώνουμε. Αλλά ποιος μιλάει για αυτά; Η συζήτηση για το πότε θα έρθει η τρόικα είναι πάντα πιο επίκαιρη…

Κλείνοντας Αλεξάνδρα θέλω να σου εκμυστηρευτώ κάτι. Ονειρεύομαι μια Ελλάδα που θα σέβεται την διαφορετικότητα σε όποια έκφανσή της. Ονειρεύομαι μια Ελλάδα που θα θεωρεί όσους είναι διαφορετικοί από τους πολλούς (έγχρωμοι, ομοφυλόφιλοι, μουσουλμάνοι κτλ) ως αναπόσπαστο κομμάτι της, ως στοιχεία που την εμπλουτίζουν. Πιστεύω πως μια τέτοια κοινωνία θα ήταν ένα φοβερό μέρος για να ζήσουμε και να πάμε όλοι μαζί μπροστά!

Δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα της Άρτας "Ταχυδρόμος"