Τελικά
ξημέρωσε η μέρα που μάθαμε πως το δίκτυο
διανομής ηλεκτρικού ρεύματος που
διαχειρίζεται ο ΔΕΔΔΗΕ (παλιά ΔΕΗ) είναι
κορεσμένο στην Άρτα. Η είδηση τράβηξε
το φως της δημοσιότητας γιατί αυτός ο
κορεσμός εμποδίζει τους αγρότες να
εκμεταλλευτούν τα φωτοβολταϊκά στοιχεία
για ιδιοκατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος
και καθότι είναι οργανωμένοι σε συλλόγους
άρχισαν να πιέζουν προς επίλυση του
θέματος. Ας πιάσουμε όμως το θέμα από
την αρχή. Γιατί άραγε υπάρχει πρόβλημα;
Όταν
η ΔΕΗ άρχισε να αναπτύσσει το δίκτυο
διανομής ρεύματος στις αρχές του δεύτερου
μισού του προηγούμενου αιώνα, η φιλοσοφία
της αρχιτεκτονικής του δικτύου ήταν
πολύ διαφορετική απ’ ότι σήμερα: το
δίκτυο αναπτύχθηκε για να διανέμει
ηλεκτρικό ρεύμα από τις μονάδες της ΔΕΗ
προς τους χιλιάδες κι αργότερα εκατομμύρια
καταναλωτές. Η μεταφορά αυτή ήταν μιας
κατεύθυνσης, δηλαδή ποτέ οι καταναλωτές
δεν είχαν τη δυνατότητα να παράγουν και
να πουλήσουν ρεύμα στη ΔΕΗ ή να το
καταναλώσουν οι ίδιοι. Αυτή η εικόνα
άρχισε να αλλάζει περίπου από το 2000 με
την σταδιακή εισαγωγή των Ανανεώσιμων
Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στη ζωή μας. Οι ΑΠΕ
έφεραν μια ουσιαστική αλλαγή στη ζωή
μας. Πλέον καθένας από εμάς μπορεί να
είναι παραγωγός ενέργειας. Αυτή όμως η
αλλαγή προσκρούει σε ένα δίκτυο η
αρχιτεκτονική του οποίου δεν είναι
συμβατή με τις ΑΠΕ. Κι αν προσθέσουμε
στην εξίσωση πως η ανάπτυξη των ΑΠΕ στην
Ελλάδα ήταν άναρχη τότε δημιουργείται
πρόβλημα: το δίκτυο που κατασκευάστηκε
όταν δεν ξέραμε τι σημαίνουν οι ΑΠΕ,
καλείται να εξυπηρετήσει πληθώρα αυτών.
Ποια λοιπόν θα μπορούσε να είναι η λύση;
Εδώ
και χρόνια η παγκόσμια τάση στις
αναπτυγμένες οικονομίες είναι η κατασκευή
των λεγόμενων “έξυπνων δικτύων”. Αυτά
δεν είναι κάτι άλλο από αποκεντρωμένα
δίκτυα διανομής ρεύματος που έχουν την
δυνατότητα να διαχειριστούν την παραγωγή
ηλεκτρικού ρεύματος από πολλαπλούς
παραγωγούς, να δώσουν προτεραιότητα
στο δίκτυο σε μια συγκεκριμένη μορφή
παραγωγής ενέργειας και να διοχετεύσουν
ανάλογα ποσά φορτίου που προσαρμόζονται
στις αυξομειώσεις της ζήτησης. Ήδη ο
ΔΕΔΔΗΕ έχει αρχίσει να επενδύει στην
ανάπτυξη τέτοιων δικτύων αλλά οι
εξελίξεις τρέχουν πιο γρήγορα από αυτόν
και προφανώς η Άρτα δεν βρίσκεται στις
προτεραιότητές του… Συνεπώς ένας μοχλός
πίεσης φαίνεται πως είναι απαραίτητος.
Οι
ενεργειακοί συνεταιρισμοί ίσως είναι
η μεγαλύτερη ευκαιρία (πίεσης) για τους
“μικρούς” παραγωγούς ενέργειας, ύστερα
από τη επικείμενη θέσπιση σχετικής
νομοθεσίας, γιατί θα επιτρέπουν σε
ιδιώτες αλλά και σε οργανισμούς τοπικής
αυτοδιοίκησης να συνεταιριστούν για
την παραγωγή και πώληση ηλεκτρικού
ρεύματος. Προφανώς εδώ έγκειται η
ευκαιρία για τους αγρότες να αποκομίσουν
σημαντικά κέρδη αν κι εφόσον μπουν στη
διαδικασία για να δημιουργήσουν ένα
λειτουργικό επιχειρηματικό σχέδιο,
ελκυστικό προς τους καταναλωτές. Διότι
σίγουρα υπάρχουν καταναλωτές που
προτιμούν να έχουν ρεύμα από τις ΑΠΕ
παρά από το βρώμικο λιγνίτη. Όσο κι αν
ακούγεται εξωτικό αυτό που προτείνω,
δεν είναι. Στην Καρδίτσα ήδη από το 2010
λειτουργεί η “Ενεργειακή
Συνεταιριστική Εταιρία Καρδίτσας” με
την νομική μορφή αστικού συνεταιρισμού
και σπουδαία αποτελέσματα. Ίσως να μην
είναι τυχαίο που στην Καρδίτσα το δίκτυο
διανομής ρεύματος δεν έχει κορεστεί…
Ποιος ξέρει;
Κλείνοντας,
θα ήθελα να παρακινήσω αυτούς που
διάβασαν αυτό το άρθρο να ψάξουν για τα
έξυπνα δίκτυα (smart grids), τις ΑΠΕ και τους
ενεργειακούς συνεταιρισμούς. Όταν
κάποιοι συνδυάσουν αυτά τα τρία στοιχεία
τότε θα δούμε θαυμάσια αποτελέσματα!
Νικόλας
Σπανουδάκης
