Γράμμα από τη Σουηδία: συγκρίνοντας τις γραφειοκρατίες

Η ευρωπαϊκή οδηγία 2016/1191 που τέθηκε σε εφαρμογή το φλεβάρη του 2019 ήρθε να απλοποιήσει την ζωή των ευρωπαίων πολιτών καθώς πλέον όλα τα κράτη μέλη υποχρεούνται να δέχονται ως γνήσια τα πρωτότυπα μια σειράς δημόσιων εγγράφων που εκδίδονται από άλλα κράτη μέλη. Επίσης αυτή η οδηγία εισήγαγε τα λεγόμενα “πολύγλωσσα τυποποιημένα έντυπα” που δεν είναι άλλο παρά μια μετάφραση των πρωτότυπων σε οποιαδήποτε από τις 24 επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιθυμεί ο πολίτης που τα χρειάζεται. Η οδηγία αυτή μου φάνηκε ιδιαίτερα χρήσιμη καθώς μου επέτρεψε να προμηθευτώ απλά μια βεβαίωση του τόπου διαμονής μου στα σουηδικά με συνημμένη την ελληνική μετάφραση. Η παρούσα οδηγία προσφέρεται ως μέτρο σύγκρισης των κρατικών μηχανισμών καθώς παρέχει έναν κοινό παρονομαστή. Έτσι λοιπόν σκέφτηκα να αιτηθώ το πολύγλωσσο τυποποιημένο έντυπο και στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια των διακοπών μου. Ακολούθως περιγράφω σύντομα την εμπειρία μου για να δείτε τη διαφορά στον τρόπο λειτουργίας μεταξύ σουηδικού κι ελληνικού δημόσιου.

 

Σουηδική περίπτωση

Τηλεφώνησα στη σουηδική εφορία για να ζητήσω τη βεβαίωση τόπου διαμονής και τη μετάφραση αυτής. Μετά από δέκα λεπτά αναμονής στη γραμμή παραπέμφθηκα σε μια υπάλληλο η οποία καταχώρησε το αίτημά μου και μου ανέφερε πως σε δέκα εργάσιμες μέρες θα το παραλάβω στο γραμματοκιβώτιό μου. Μετά από μια βδομάδα δέχτηκα κλήση από υπάλληλο της εφορίας για ορισμένες διευκρινίσεις και την δέκατη μέρα παρέλαβα το έγγραφο που ζήτησα μαζί με τη μετάφραση.

Ελληνική περίπτωση

Ξεκίνησα για το δημοτολόγιο του δήμου Άρτας όπου πήρα ένα πιστοποιητικό γέννησης. Ζήτησα από τον υπάλληλο την μετάφρασή του στα σουηδικά σύμφωνα με την προαναφερθείσα οδηγία κι αυτός μην όντας ενήμερος με έστειλε για μετάφραση στην αποκεντρωμένη διοίκηση για να πάρω και την σφραγίδα της Χάγης η χορήγηση της οποίας δεν χρειάζεται. Στην αποκεντρωμένη διοίκηση ο αρμόδιος υπάλληλος για τις μεταφράσεις άνοιξε το αρχείο του και μου διάβασε την εγκύκλιο που υπαγορεύει πως το πολύγλωσσο τυποποιημένο έντυπο χορηγείται από τους δήμους. Επιστρέφοντας στο δημοτολόγιο του δήμου Άρτας ζήτησα να μιλήσω με την προϊσταμένη, η οποία απουσίαζε και τελικά μια άλλη υπάλληλος με προέτρεψε να γράψω μια αίτηση για να μου στείλουν τη μετάφραση που ζητούσα. Έτσι λοιπόν έγραψα την αίτηση, πήρα αριθμό πρωτοκόλλου και μετά από αυτή την περιπέτεια που διήρκησε μιάμιση ώρα επέστρεψα στο σπίτι μου στην Άρτα ελπίζοντας πως σε εύλογο διάστημα θα λάβω τη μετάφραση που είχα αιτηθεί. Αμ δε! Εντός είκοσι ημερών οι γονείς μου έλαβαν επιστολή από το δήμο η οποία ανέφερε πως έπρεπε να καταθέσω και μια υπεύθυνη δήλωση όπου θα γράφω το ονοματεπώνυμό μου με λατινικούς χαρακτήρες. Εν ολίγοις δεν εξυπηρετήθηκα από το δημοτολόγιο του δήμου Άρτας.

Προσφέρεται αυτή η εμπειρία για γενικεύσεις; Αν κι οι γενικεύσεις είναι επισφαλείς όλοι λίγο πολύ έχουμε ακούσει ή βιώσει ιστορίες ταλαιπωρίας στο ελληνικό δημόσιο. Παράλληλα μια σειρά από απλές διοικητικές πράξεις πραγματοποιούνται μέσω διαδικτύου ή τηλεφωνικά, χωρίς να είναι αναγκαία η φυσική παρουσία στις σουηδικές δημόσιες υπηρεσίες.

Προφανώς οι Έλληνες πολιτικοί δεν έχουν πάρει στα σοβαρά την ψηφιοποίηση των λειτουργιών του δημοσίου, με αποτέλεσμα η δημόσια γραφειοκρατία να είναι αναποτελεσματική, τυπολατρική και να ταλαιπωρεί τους πολίτες. Τρανταχτό παράδειγμα ο δήμαρχος Άρτας κ. Τσιρογιάννης ο οποίος αρέσκεται να παραπονιέται στην τοπική τηλεόραση πως η γραφειοκρατία του δημόσιου καθυστερεί τα έργα που ο ίδιος δρομολογεί. Φαίνεται πως ποτέ δεν προβληματίστηκε για τον παρωχημένο τρόπο λειτουργίας του οργανισμού τον οποίο ο ίδιος διοικεί...

Γράμμα από τη Σουηδία: πολιτικές συνεργασίες

Τους πήρε τέσσερις μήνες αλλά τα κατάφεραν. Ο λόγος για το σχηματισμό της τελευταίας κυβέρνησης στη Σουηδία. Τα αποτελέσματα των εκλογών του σεπτεμβρίου 2018 σε συνδυασμό με το αναλογικό σουηδικό εκλογικό σύστημα δεν έδωσαν ξεκάθαρη προοπτική για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Σε μια χώρα που τις προηγούμενες δεκαετίες είχε εθιστεί να την κυβερνούν οι σοσιαλδημοκράτες, διαμορφώθηκε μια μετεκλογική κατάσταση όπου ούτε το κεντροδεξιό μήτε το κεντροαριστερό μπλοκ μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση. Έτσι λοιπόν καθώς κανένα δημοκρατικό κόμμα δεν ήταν διατεθειμένο να με το ρατσιστικό, ξενοφοβικό κόμμα των “Σουηδών δημοκρατών” ήταν πλέον προφανές πως για να σχηματιστεί κυβέρνηση θα έπρεπε να συνεργαστούν κόμματα κι από τα δύο μπλοκ. Όπως κι έγινε. Τελικά οι σοσιαλδημοκράτες σχημάτισαν κυβέρνηση του κόμματος των πρασίνων και την ανοχή των “Φιλελεύθερων” και του κεντρώου κόμματος.

Το ενδιαφέρον σε αυτή την ιστορία είναι πως ο συμβιβασμός επήλθε μετά από διαπραγμάτευση που οδήγησε σε συμφωνία για την υλοποίηση συγκεκριμένων πολιτικών. Η συμφωνία που αριθμεί 70 σημεία δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο, τέθηκε προς συζήτηση στα εμπλεκόμενα κόμματα και τελικά αφού όλοι έβαλαν νερό στο κρασί τους, εγκρίθηκε και επέτρεψε το σχηματισμό κυβέρνησης. Μάλιστα όσο οι συμφωνημένες πολιτικές θα υλοποιούνται δεν τίθεται θέμα πρόωρων εκλογών, μια έννοια η οποία είναι εξάλλου ξένη στους Σουηδούς. Το δίδαγμα λοιπόν είναι πως μπορούν να υπάρξουν συγκλίσεις και συμβιβασμοί που βασίζονται σε πολιτικές κι όχι απλά στην διανομή των υπουργικών καρεκλών κι αξιωμάτων.

Αφορμή γι’ αυτό το άρθρο είναι η συζήτηση αν και κατά πόσο η ψήφιση του νομοσχεδίου “Κλεισθένης” που εισάγει την απλή αναλογική στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης μπορεί να οδηγήσει σε βιώσιμες δημοτικές/ περιφερειακές αρχές. Το ερώτημα είναι εύλογο καθώς στην Ελλάδα δεν έχουμε παράδοση στις πολιτικές συνεργασίες. Αντίθετα οι πολιτικοί αντίπαλοι απεικονίζονται συχνά ως ορκισμένοι εχθροί και συνεπώς το έδαφος για συνεννόηση καταρρέει.

Ωστόσο όπως είδαμε οι πολιτικές συμφωνίες είναι εφικτές και βιώσιμες αρκεί να βασίζονται σε πολιτικό πρόγραμμα κι όχι σε συνδιαλλαγές πίσω από κλεισμένες πόρτες. Βέβαια όπως μας έδειξε το πρόσφατο παράδειγμα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ η νομή της εξουσίας αποτελεί μια δυνατή συγκολλητική ουσία που όμως είναι επιζήμια για τη χώρα. Συνεπώς σε αυτές τις εκλογές οι αυτοδιοικητικοί που θα συνεργαστούν μετεκλογικά οφείλουν πρωτίστως να εξηγήσουν ποιες πολιτικές σκοπεύουν να υλοποιήσουν σε βάθος τετραετίας. Ασφαλώς αυτό προϋποθέτει πως θα έχουν ένα σοβαρό προεκλογικό πρόγραμμα. Όποιος βρει κάποιον/α υποψήφιο/α δήμαρχο με μετρήσιμο και στοχοθετημένο προεκλογικό πρόγραμμα για την Άρτα ας το πει και σε μένα. Αυτός που θα το βρει θα αμoιφθεί!

Κλιματική αλλαγή και δημοτικές εκλογές

Κλιματική αλλαγή και δημοτικές εκλογές

Πρόσφατα έγινε στο δημοτικό συμβούλιο Άρτας συζήτηση σχετικά με την διεξαγωγή μελετών για την ύπαρξη πετρελαίου στα διοικητικά όρια του δήμου. Το δημοτικό συμβούλιο τάχθηκε κατά αυτών των μελετών με τον δήμαρχο Χρ. Τσιρογιάννη να τονίζει μεταξύ άλλων: “Θέλουμε μια Άρτα που να στηρίζεται στο φυσικό της περιβάλλον, στον πρωτογενή τομέα, στον τουρισμό, σε ήπιες μορφές ανάπτυξης και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ)”. Αυτή η δήλωση ήταν μια ευχάριστη έκπληξη καθώς δείχνει πως οι ΑΠΕ έχουν μπει στο λεξιλόγιο των τοπικών πολιτικών. Ασφαλώς δεν γνωρίζουμε αν επρόκειτο μια ανέξοδη δήλωση αμιγώς επικοινωνιακού χαρακτήρα ή αν το πιστεύει κιόλας. Αυτό όμως λίγη σημασία έχει. Αντίθετα μετράνε οι πράξεις που (δεν) θα ακολουθήσουν από εδώ και πέρα. Επιτρέψτε μου να εξηγήσω.

Το σχέδιο Βιώσιμης Ενέργειας που πρόσφατα παρουσιάστηκε και εγκρίθηκε από το δημοτικό συμβούλιο συνιστά μια σπουδαία στιγμή καθώς πλέον ο δήμος Άρτας υπεισέρχεται σε μια λογική μείωσης του περιβαλλοντικού του αποτυπώματος έτσι ώστε να συνεισφέρει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η μελέτη δείχνει επαρκώς τεκμηριωμένη καθώς χρησιμοποιεί στη μεθοδολογία της εργαλεία που έχει αναπτύξει η Διακυβερνητική επιτροπή για την κλιματική αλλαγή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (OHE). Προτείνει πληθώρα μέτρων και δράσεων έτσι ώστε να περιοριστούν οι εκπομπές του δήμου κατά 40% μέχρι το 2030. Ωστόσο η ίδια επιτροπή δημοσίευσε τον οκτώβριο του 2018 μια ειδική αναφορά όπου καλεί για την ανάληψη δραστικών μέτρων για τη μείωση των εκπομπών CO₂ αν θέλουμε η υπερθέρμανση του πλανήτη να μην ξεπεράσει τους 1,5 ^οC. Με δεδομένη αυτή την αναφορά γίνεται προφανές πως η προσπάθεια για την εφαρμογή του σχεδίου βιώσιμης ενέργειας πρέπει να γίνει με μεγάλη ένταση και σε μικρότερο χρονικό διάστημα. Ωστόσο αν κι οι επιστήμονες κρούουν των κώδωνα του κινδύνου είναι αμφίβολο αν οι πολιτικοί ακούνε. Επομένως καθώς οι δημοτικές εκλογές πλησιάζουν είναι σκόπιμο να τεθούν δημόσια κάποια ερωτήματα έτσι ώστε να δούμε ποιοι υποψήφιοι δήμαρχοι θα απαντήσουν και ποιες είναι οι απόψεις τους.

Δεσμεύονται οι υποψήφιοι δήμαρχοι να εργαστούν άοκνα να εφαρμόσουν το σύνολο των δράσεων του σχεδίου βιώσιμης ενέργειας μέχρι τη λήξη της επόμενης θητείας, δηλαδή το 2023; Μπορούν να θέσουν τις βάσεις για το μηδενισμό των εκπομπών CO₂ μέχρι το 2030; Αν όχι ποιες είναι οι απόψεις τους για την κλιματική αλλαγή; Να υποθέσουμε πως η κυρία Κοίλια-Ταπραντζή ως ηγέτιδα της επαγγελματικής της συντεχνίας στην Άρτα πιστεύει πως πρέπει να συνεχίσει η εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα κι ότι η κλιματική αλλαγή είναι μια πλάνη;

Η κλιματική αλλαγή είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση του 21ου αιώνα. Ως εκ τούτου πρέπει να γνωρίζουμε ποιες είναι οι αντιλήψεις των πολιτικών και οι προθέσεις τους πριν στηθούν οι κάλπες. Διότι αν επιλέξουμε λάθος πρόσωπα θα το πληρώσουμε ακριβά εμείς και πολύ περισσότερο οι γενιές που δεν έχουν δει ακόμα το φως του ήλιου…