Τέσσερεις προτάσεις για τον Αμβρακικό

Ο Αμβρακικός είναι η εγγύτερη προς την Άρτα θάλασσα η οποία όμως φαίνεται πως δεν χρήζει της απαραίτητης προσοχής από την αρτινή κοινωνία. Ο σύλλογος “Ενεργοί πολίτες Αμβρακικού” και άλλοι φορείς έχουν αναφερθεί επανειλημμένως στο πρόβλημα της υποβάθμισης του κόλπου, λίγα ωστόσο γίνονται για τη βελτίωση του. Πολλές είναι οι λύσεις που έχουν προταθεί για τον περιορισμό της υφιστάμενης ρύπανσης και με το παρόν άρθρο θα ήθελα να προσθέσω κι εγώ κάποιες προτάσεις στο δημόσιο διάλογο ελπίζοντας πως κάποια από αυτές θα είναι χρήσιμη. Οι παρατιθέμενες απόψεις σχετίζονται με τα βιοκαύσιμα, την αγροτική παραγωγή, τις επιχειρήσεις και την εκπαίδευση.

Στις 7/3/2014 έγινε στην Άρτα μια ημερίδα με τίτλο: “Βιοκαύσιμα, ενεργειακό παράθυρο στον 21ο αιώνα”. Δυστυχώς δεν είχα την τύχη να την παρακολουθήσω αλλά τέτοιες εκδηλώσεις είναι πολύ σημαντικές γιατί αναδεικνύουν ένα ανερχόμενο τομέα, αυτό των βιοκαυσίμων. Τα βιοκαύσιμα που παράγονται από αγροτικά κατάλοιπα και ΟΧΙ από ενεργειακές καλλιέργειες είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για την μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης που προκαλεί η ανθρωπογενής δραστηριότητα καθώς μετατρέπει μάζα που καταλήγει να είναι επιβλαβής, αν τη χειριστούμε ανεύθυνα, σε μια πηγή εσόδων για τους παραγωγούς. Ήδη στις Ελλάδα έχουν γίνει αρκετές ερευνητικές προσπάθειες στον τομέα των βιοκαυσίμων και υπάρχει κάποια τεχνογνωσία. Ενδεικτικά αναφέρω στο ΕΚΕΤΑ της Θεσσαλονικής έχουν καταφέρει να μετατρέπουν χρησιμοποιημένα τηγανόλαδα σε καύσιμο και μάλιστα, στο πλαίσιο ενός έργου, να κινούν ένα αποριμματοφόρο του δήμου Θεσσαλονίκης με μείγμα που περιέχει το παραγόμενο καύσιμο. Φανταστείτε να κινούνται τα οχήματα του δήμου Αρταίων με καύσιμα που παράγονται στην Άρτα και ακόμη καλύτερα να στήναμε μια βιώσιμη τοπική οικονομία που υποστηρίζει τους αγρότες και προφυλάσσει το περιβάλλον βασιζόμενη σε αυτό το προϊόν! Θα ήταν μια εξαιρετική προοπτική! Ας περάσουμε όμως στην αγροτική παραγωγή αυτή καθαυτή.

Από περιβαλλοντική σκοπιά οι ιδανικές καλλιέργειες είναι οι βιολογικές. Η συμβατική εντατική γεωργία όπως την έχουμε γνωρίσει κάνει εκτεταμένη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων τα οποία έχουν ως συνέπεια να παρατηρούνται φαινόμενα ερημοποίησης, ευτροφισμού και βιοσυσσώρευσης επικίνδυνων χημικών ουσιών στους υδρόβιους οργανισμούς, ουσιών που συχνά γυρνάνε στο πιάτο μας μέσω της τροφικής αλυσίδας. Με τις βιολογικές καλλιέργειες τα παραπάνω φαινόμενα περιορίζονται ή εξαλείφονται πλήρως αφού δεν χρησιμοποιούνται χημικά λιπάσματα και οι διάφοροι εχθροί των φυτών αντιμετωπίζονται με βιολογικό τρόπο ή με φυσικά προϊόντα που είναι βιοδιασπώμενα. Επομένως δεν μεταφέρονται με όμβια ή υπόγεια ύδατα στη λεκάνη απορροής του Αμβρακικού ουσίες που επιβαρύνουν το οικοσύστημα και τον άνθρωπο. Προφανώς το μερίδιο της ευθύνης για την υποβάθμιση του κόλπου δεν περιορίζεται στον πρωτογενή τομέα αλλά και στις άλλες επιχειρήσεις που έχουν δραστηριότητα γύρω από αυτόν.

Μέχρι τις μέρες μας η περιβαλλοντική ευθύνη των επιχειρήσεων ήταν κάτι για το οποίο ελάχιστη συζήτηση γινόταν. Ωστόσο η απόρριψη βιομηχανικών/ βιοτεχνικών λυμάτων στον υδροφόρο ορίζοντα, χωρίς καμία πρότερη κατεργασία, μόνο προβλήματα μπορεί να προκαλέσει στο περιβάλλον. Έτσι λοιπόν είναι καιρός να ζητήσουμε από τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κάμπο της Άρτας κυρίως να μπουν σε διαδικασία απόκτησης ISO 14001 ως μια ελάχιστη απόδειξη της υπευθυνότητας που αναλαμβάνουν ως προς την διαχείριση των απόβλητων που παράγουν. Ασφαλώς και η δημόσια διοίκηση οφείλει να συμβάλλει σε αυτόν τον τομέα κατευθύνοντας τις όποιες επιδοτήσεις κατά προτεραιότητα προς εταιρείες που έχουν πιστοποιηθεί με ISO 14001 και παραγωγούς που έχουν πιστοποιημένες βιολογικές καλλιέργειες.

Τελευταία πρόταση και μάλλον σημαντικότερη είναι η εκπαίδευση των μαθητών σε θέματα που άπτονται του οικοσυστήματος του Αμβρακικού. Αν θέλουμε η θάλασσά μας να έχει μέλλον θα πρέπει να ευαισθητοποιήσουμε τους φορείς του μέλλοντος ώστε να κατανοούν την ευθραυστότητά της και τι αντίκτυπο μπορούν να έχουν οι πράξεις τους σε αυτή. Σαφώς ο Φορέας Διαχείρισης Αμβρακικού κάνει ουσιαστικό έργο επισκεπτόμενος σχολεία αλλά σίγουρα θα μπορούσε να γίνει μια πιο οργανωμένη προσπάθεια. Να τεθεί ως στόχος δηλαδή από αυτούς που διαχειρίζονται την πρωτοβάθμια εκπαίδευση στην Άρτα κανένας μαθητής να μην τελειώνει το δημοτικό χωρίς να έχει επισκεφτεί το παρατηρητήριο της Σαλαώρας έτσι ώστε να πληροφορούνται άπαντες δίπλα από τον υγροβιότοπο για την τεράστια αξία αυτού.

Ο Αμβρακικός υποβαθμίζεται εξαιτίας της αδιαφορίας μας. Αυτό είναι γεγονός. Καθίσταται λοιπόν επιλογή πολιτική αν θα συμπράξουμε τώρα για να βελτιώσουμε ένα στολίδι της περιοχής μας ή αν θα παραδώσουμε σε αυτούς που θα έρθουν μετά από εμάς μια νεκρή θάλασσα. Εσείς τι θα διαλέγατε;

Δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα της Άρτας "Ταχυδρόμος"

στις 19/3/2014