Γράμμα από τη Σουηδία: Πίνω και δεν οδηγώ

Ήταν χειμώνας. Η θερμοκρασία είχε πέσει λίγο κάτω από το μηδέν και ήμασταν σε μια μικρή σουηδική πόλη που έχει όλες κι όλες 2 παμπ.

- Πήτερ, ας πάρουμε το αυτοκίνητο για να πάμε στη παμπ, είπα.

- Α, δεν γίνεται εφόσον θα πιούμε μπύρες.

Κάπως έτσι τελείωσε απότομα το σχέδιό μου να πάρουμε το αυτοκίνητο για να γλιτώσουμε το κρύο. Για τον Σουηδό φίλο μου Πήτερ αλκοόλ και οδήγηση είναι δυο πράγματα ασυμβίβαστα. Αποδεχόμενος λοιπόν αυτή την αντίληψη περπάτησα ανάμεσα στα χιόνια μέχρι να φτάσω στην παμπ που απείχε περίπου 2 χιλιόμετρα γιατί ο Πήτερ είχε δίκαιο.

Μετά από καιρό θυμήθηκα αυτή τη σκηνή και προσπάθησα να τη μεταφέρω στην Ελλάδα. Αυτή τη φορά ο Πήτερ θα ήμουν εγώ και φαντάστηκα τις αντιδράσεις ορισμένων φίλων μου. Στο μυαλό μου ήρθαν ατάκες του στυλ “αυτά που έμαθες στη Σουηδία να τα ξεχάσεις, εδώ είναι Ελλάδα”, “ο Νικόλας έγινε Ευρωπαίος (δηλαδή μάλλον σταμάτησε να είναι Έλληνας!)” ή απλά ένα περιπαιχτικό χαμόγελο που θα μπορούσε να μεταφράστεί ως “τη βλακεία πέταξε ο Νικόλας”. Κι αν σας φαίνονται αυτά αποκυήματα της φαντασίας μου, αρκούμαι να σας ενημερώσω πως αυτές ήταν περίπου οι απαντήσεις που εισέπρατα από φίλους όταν το 2008 γυρνώντας από το εράσμους στην Ιταλία τους έλεγα ότι δεν πρέπει να καπνίζουν σε κλειστούς δημόσιους χώρους. Ποιο είναι όμως το κόστος αυτής της νοοτροπίας σε ο,τι αφορά την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ;  

Στην Εικόνα 1 βλέπουμε πως το 2014 τα θανατηφόρα δυστυχήματα ήταν σχεδόν τριπλάσια στην Ελλάδα (Greece)  σε σύγκριση με τη Σουηδία (Sweden). Ασφαλώς θα ήταν εσφαλμένο να αποδώσουμε αυτή τη διαφορά αποκλειστικά στη συμπεριφορά των οδηγών σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ. Προφανώς ο αυξημένος αριθμός θανατηφόρων ατυχημάτων οφείλεται εν μέρει στην κακή κατασκευή δρόμων, ελλειπή αστυνόμευση κι άλλα. Εγώ όμως θα εστιάσω στον ανθρώπινο παράγοντα και στα πρότυπα που επικρατούν στις δυο κοινωνίες.  

Εικόνα 1: Θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα ανά εκατομμύριο κατοίκων (2014) [1].

Πάρτε ως παράδειγμα το μακαρίτη τραγουδιστή Παντελίδη. Ίνδαλμα για πολλούς, με λεφτά πολλά, αμάξι τεράστιο και συμπεριφορά “πιάνω το τιμόνι κι ας είμαι μεθυσμένος”. Τα αποτελέσματα γνωστά… Αντίθετα η πρώην Σουηδή υπουργός Aida Hadzialic παραιτήθηκε πέρσι από το αξίωμά της επειδή σε αλκοτέστ που της έγινε “ο έλεγχος έδειξε ότι είχε επίπεδο αλκοόλ 0,2 γραμμάρια ανά λίτρο αίματος, μόλις στο επίπεδο όπου θεωρείται ως αδίκημα στη Σουηδία”[2]. Αυτή λοιπόν διαφορά ηθών ίσως δίνει μια μερική εξήγηση στη διαφορά Σουηδίας κι Ελλάδας που βλέπουμε στην Εικόνα 1. Και τι να κάνουμε λοιπόν;

Πολλοί από εμάς απολαμβάνουμε να συνοδεύουμε το φαγητό μας ή άλλες πτυχές της ζωής μας με κρασί ή μπύρα. Ωστόσο είναι έκδηλο ότι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αλκοόλ κι οδήγηση είναι όντως δύο πράγματα ασυμβίβαστα. Γι’ αυτό σας προτείνω κάτι απλό: την επόμενη φορά που θα βγείτε έξω φροντίστε κάποιος από την παρέα σας να είναι “στεγνός” από αλκοόλ ώστε να οδηγήσει τους υπόλοιπους στα σπίτια τους με ασφάλεια. Αυτή η πρακτική πρέπει να γίνει κανόνας αν θέλουμε κάποτε να σταματήσουμε να πληρώνουμε το δυσβάσταχτο φόρο του αίματος που βάφει την άσφαλτο κόκκινη... Τι λέτε;

Πηγές:

[1] Number of road traffic accident fatalities per million inhabitants, 2014. Eurostat, τελευταία επίσκεψη 25/6/2017.

[2] “Παραιτείται η νεαρότερη υπουργός της Σουηδίας λόγω θετικού αλκοτέστ”, Η Καθημερινή, 13/08/2016